Naderend afscheid

Zondag 14 augustus,
Vannacht heb ik goed geslapen dankzij mijn oordoppen. Om 9.00 uur zou een Panamese boksster de ring in moeten, vandaar dat ik toch op tijd opstond.
Door, voor mijn, onbekende redenen was die partij verzet naar de middag, maar gelukkig was er genoeg te zien en te doen.
De kerk van het dorp, naast ons huis, liep vol en er werd gezongen. Het was vandaag bewolkt. Oscar vroeg me wat we wilden doen. Onze eerste keus was naar het strand gaan, maar dat zou het niet worden. Toen Lourdes terug kwam van het huis van haar schoonmoeder een dorp verderop besloten we om terug naar de hoofdstad te gaan.
Onderweg zouden we links en rechts stoppen om te kijken wat er allemaal te doen was en mocht het weer verbeteren, dan zouden we kunnen gaan zwemmen.
Panamezen hoeven niet perse zon te hebben om aan het water te liggen. Ze zijn sowieso niet happig om te gaan zonnen. Ze hebben allemaal een zwemshirt aan en zitten meer in de schaduw.
We probeerde een paar plekken aan het strand, maar het was of te druk of niet mooi genoeg volgens Oscar en Lourdes. Uiteindelijk kwamen we bij een restaurant aan de kust met een zwembad. Het was een idyllische plek met palmbomen, rieten parasols en een mooie strand. Alleen scheen de zon niet. Toch wilden de kinderen het zwembad in, de volwassenen gingen zitten kletsen.
We bestelden lunch, verse vis, wat ter plekke was gevangen.
Na de lunch besloten we om naar huis te rijden. We zouden alleen even stoppen in Anton om allerlei lekkernijen te kopen uit mijn jeugd.
Nu overdag was, kon ik beter naar de omgeving kijken. De heenreis was namelijk donker. Overal waren er mooie huizen, Panama is een rijk land. De wegen worden goed onderhouden. De volgende keer gaan we niet meer vliegen naar het binnenland, maar gewoon met de auto cruisen.
Vlak voor Anton stopte de auto op de plek waar ik vroeger met Oscar riet ging snijden om daarna suiker van te maken. De eigenaar van de plantage was vorig jaar overleden. Het was ongeveer 5 kilometer van het huis van de familie Murillo. We liepen heel dat stuk als jongens van 9, 11 jaar. We liepen tussen boerderijen en werden soms door een koe achterna gezeten. Na een dag werken, kwamen we thuis met twee brokken rietsuiker.
Bij een tankstation kon ik een voorraad zoete dingen inslaan om mee naar huis te nemen. Bijzonder om mee te maken dat bij het zien van dingen uit mijn jeugd herinneringen terug komen.
Iedereen was moe en regelmatig viel een stilte in de auto. Gelukkig werd veel muziek gedraaid en gelachen. Ook werden oude legendes verteld. In mijn jeugd werden deze verhalen verteld als we in de avond samen zaten. Men had geen tv, alleen een radio in de binnenlanden. De verhalen hadden vaak een enge strekking, we hingen aan de lippen van de volwassenen en vaak konden we niet makkelijk in slaap vallen.
Hoe dichter we bij de hoofdstad kwamen des te slechter het weer werd. Daar kwam ook nog eens bij dat velen terug naar huis reden na een weekeinde in de binnenlanden. Het gevolg was dat we in een file terecht kwamen en pas rond 19.30 uur thuis waren. Het busje werd uitgepakt, we mochten thuis blijven terwijl Oscar de anderen wegbracht.
Ik moet wel bekennen dat ik onderweg veel bezig was met het naderende afscheid. Het valt me zwaar om achter te laten wat ik nu heb gevonden. Ik heb vrienden terug die ik de afgelopen 42 jaar niet gezien had. Ze hebben mij het gevoel gegeven dat ze altijd bij mij zijn geweest. De gastvrijheid, zorg en liefde die we hier hebben gevonden is onvoorstelbaar. Ik had verwacht dat het groots zou zijn, maar mijn verwachtingen zijn overtroffen.
Natuurlijk besef ik dat de wereld kleiner geworden is en dat we in minder dan 11 uur hier kunnen zijn. Maar toch vind ik het moeilijk om mijn hervonden vrienden achter te moeten laten. Ze zijn als familie voor mij en ik denk dat dat ook voor Jacqueline, Daniel en Laura geldt.
Ik ben nu twee keer terug geweest in Panama. Elke keer vond ik iets. Maar elke keer weer moest ik het weer achterlaten. Ik moet zoeken naar hoe ik hier mee moet omgaan.
Gelukkig kan ik met mijn gezin hier goed overpraten. Ze zijn erbij geweest en ervaren wat ik voel.
Eerst morgen van een onze Panamese afscheidsdiner genieten. Ook nu zal alles uit de kast gehaald worden. Doña Aura, Lourdes en Miriam gaan voor ons koken. Het zal mijn lievelingseten van vroeger worden: arroz con pollo en aardappelsalade.
De boksster had trouwens verloren. Ze verloor van een Braziliaanse, de beslissing was niet unaniem. Volgens mijn reisgenoten was het een gestolen overwinning. Nergens in de wereld is het niet makkelijk om te verliezen.